CAO "Basisveiligheidsopleidingen"

De sociale partners van de bouwsector hebben op 12 mei 2022 een collectieve arbeidsovereenkomst “Basisveiligheidsopleidingen” gesloten. Deze cao trad op 1 april 2022 in werking. 

Op  14 april 2023 werd ook het koninklijk besluit 25 januari 2001 betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen uitgebreid met de verplichting tot het volgen van een dergelijke basisveiligheidsopleiding  waardoor deze verplichting meteen op veel meer doelpublieken van toepassing werd: 

•   KB van 7 april 2023 tot vaststelling van een basisveiligheidsopleiding met betrekking tot tijdelijke of mobiele bouwplaatsen en tot verbetering van de communicatie op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen

•   Meer info : FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

Over de verschillen tussen beide regelgevingen leest u meer in  FAQ’s (Constructiv)
 
De CAO van de bouwsector voorziet onder meer het volgende:

Definitie - wat is een basisveiligheidsopleiding 

Een opleiding die bedoeld is om de deelnemers bewust te maken van de risico’s waarmee zij op een bouwplaats kunnen worden geconfronteerd, ongeacht of deze risico’s voortvloeien uit hun eigen activiteit dan wel uit andere bouwactiviteiten die in hun omgeving worden verricht.

Moeten ook steeds deel uitmaken van een basisveiligheidsopleiding:
•    basiskennis van de wettelijke preventieprincipes
•    de toepassing van aangepaste preventiemaatregelen 
•    het veilig gedrag op een bouwplaats
De duurtijd is in totaal minimaal 8u.  Het Beheerscomité van Constructiv is belast met het opstellen, valideren en controleren van de lijst van basisveiligheidsopleidingen die voldoen aan de vastgestelde eisen. 

Timing

De CAO trad in werking op 1 april 2022 met een overgangsperiode van 6 maanden. De deadline om op te leiden wie nog op te leiden is/was lag op 30/09/2022.

Er was echter een extra periode van 6 maanden mogelijk  als het om objectieve en/of praktische organisatorische redenen voor de betrokkenen niet mogelijk was om te voldoen aan de bepalingen. In dit geval kon de deadline, in overleg met de syndicale afvaardiging, worden verschoven naar uiterlijk 31/03/2023. Indien er geen syndicale afvaardiging is – moest het uitstel aan Constructiv gemeld worden.  

Nieuwkomers moeten de basisopleiding volgen binnen de maand na tewerkstelling op de bouwplaats, tenzij die eerste tewerkstelling in juli of augustus is – dan is de deadline 30/09.

Bouwplaatsen mét verplichte veiligheidscoördinatie vs. bouwplaatsen zonder coördinatie

•    Op bouwplaatsen met verplichte veiligheidscoördinatie, moet de basisveiligheidsopleiding gevolgd zijn bij een door Constructiv erkend (extern) opleidingscentrum. Bedrijfsinterne opleidingen zijn hier dus niet voldoende. 
•    Voor wie uitsluitend werkt op bouwplaatsen waar veiligheidscoördinatie niet verplicht is, is een bedrijfsinterne opleiding nog wel mogelijk, op voorwaarde dat deze verstrekt wordt door een intern bevoegde persoon  (bv. door een interne preventieadviseur). Ook bij deze bedrijfsinterne opleiding moet het door Constructiv ontwikkelde programma gevolgd worden en zal Constructiv instaan voor de kwaliteitsbewaking van deze opleidingen.  
Wie de opleiding niet intern kan of wil organiseren, kan eveneens bij  een externe opleidingsverstrekker terecht. 

Uitzonderingen, vrijstellingen en gelijkstellingen

De arbeiders PC124 waarop deze CAO van toepassing is, voldoen aan de verplichting een basisveiligheidsopleiding te hebben gevolgd, indien ze het bewijs leveren dat ze:
•    reeds in het bezit zijn van een geldig VCA-certificaat;
•    reeds een door Constructiv gevalideerde veiligheidsopleiding voor de bouw gevolgd hebben;
•    reeds in het bezit zijn van een door Constructiv afgegeven of gevalideerd getuigschrift waaruit blijkt dat de gevolgde basisveiligheidsopleiding voldoet;
•    in de afgelopen 15 jaar (*) minimaal 5 jaar ervaring in de bouwsector hebben;
•    reeds de basisveiligheidsopleiding van de uitzendarbeid in de bouw (16u) gevolgd hebben 

(*) opgelet: deze voorwaarde is strikter in het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen en dus prevaleert het in het KB vastgelegde aantal jaar: minstens vijf jaar ervaring in de afgelopen tien jaar met het uitvoeren van activiteiten op een tijdelijke of mobiele bouwplaats

Buitenlandse opleidingen

Wanneer de basisveiligheidsopleiding in een ander EU-land werd gevolgd, wordt deze gelijkgesteld indien deze heeft geleid tot een geldig VCA-certificaat en daarvan een bewijs wordt voorgelegd.

Wanneer een basisveiligheidsopleiding in een ander EU-land niet heeft geleid tot een VCA-certificaat, moet de opleiding de deelnemers de nodige basiskennis en -vaardigheden bezorgen inzake preventie en bescherming op bouwplaatsen, meer bepaald in verband met:
1.    Wettelijke principes en hiërarchie van de preventiemaatregelen;
2.    Belang van risicoanalyse voor aanvang van de werken;
3.    Mogelijke preventieve maatregelen bij risico’s op de bouwplaats;
4.    Het veilig stellen va de werkplek en desgevallend de installatie;
5.    De gebods-,verbods-, en waarschuwingsborden;
6.    De aangepaste persoonlijke beschermingsmiddelen voor het uitvoeren van een taak;
7.    Het veilig werken met hefwerktuigen, aanslagmaterieel, vaste en draagbare machines, alsook met handgereedschap;
8.    De noodzakelijke preventiemaatregelen bij het uitvoeren van werkzaamheden op hoogte
9.    De pictogrammen van producten en gevaarlijke eigenschappen;
10.    De risico’s en de preventiemaatregelen bij het werken met producten met gevaarlijke eigenschappen;
11.    De preventiemaatregelen met betrekking tot risico’s van elektrische werfinstallaties;
12.    De juiste handelswijze in geval van een brand op de bouwplaats;
13.    De noodprocedures op de bouwplaats;
14.    Het belang van gedrag, orde en netheid op het veilig werken op de bouwplaats.

Dat moet geattesteerd zijn door de erkende opleider die de opleiding heeft verstrekt of door het overkoepelende orgaan of een preventie-instituut in het EU-land waar de werknemer gewoonlijk werkzaam is, en hiervan moet een bewijs worden voorgelegd.