Reflectiemodel: vertrekken van de bedoeling

Het onderstaande reflectiemodel laat je nadenken vanuit de bedoeling die je wil bereiken. Je gaat na welk systeem binnen jouw leefwereld ondersteunend is om de bedoeling te bereiken. Deze cirkels zijn een herwerking door Wouter Hart van de ‘Golden Circle’ van Sinek.

Ted-talk over de Golden Circle van Sinek

Ons denken vertrekt vaak vanuit de systeemwereld. Met de cirkels die je hier afgebeeld ziet, stelt Wouter Hart het denken vanuit de systeemwereld voor. Pas in latere instantie wordt bij deze denkrichting de bedoeling bevraagd.

Twee voorbeelden vanuit onderwijscontext bij deze denkrichting zijn: 

• als leerlingen een handboek hebben voor een vak, vertrek de leraar voor het voorbereiden van een les gemakkelijk vanuit het aanwezige lesmateriaal in het handboek;

• als de school een rapport maakt, gebeurt dit vaak vanuit de strakke richtlijnen over hoe de rapportinformatie dient aangeleverd te worden.

Het risico van deze werkwijze is dat je de methode van het handboek of hoe de software van het rapportsysteem werkt zomaar gaat volgen. De vraag is of deze werkwijze wel aangepast is aan de leefwereld, aan wat onze leerlingen nodig hebben om succesvol te leren.

De denkrichting die het meeste succes oplevert, vertrekt vanuit de bedoeling.

Steeds opnieuw klinkt als eerste vraag wat precies de bedoeling is. De zoektocht naar de bedoeling lokt meestal niet veel discussie uit wanneer algemeen aanvaarde kaders zoals het pedagogisch project, regelgeving,  het referentiekader van onderwijskwaliteit... gebruikt worden als inspiratiebron.

De bedoeling is relatief universeel over de scholen heen. Wat verschillend is, is de context en de input: welk soort school heb je, wie zijn je leerlingen, wie zijn je leraren?

Nadat de bedoeling duidelijk is, kun je een vertaalslag maken in de leefwereld van je school, je leraren, je leerlingen. Dit is de fase waar je onderzoek zult uitvoeren. Tijdens deze reflectiefase zal duidelijk worden hoe je de bedoeling kunnen vertalen in jouw context met jouw input. De succescriteria worden duidelijk. In de laatste stap, de systeemwereld, maak je concrete keuzes om de bedoeling in jouw leefwereld te realiseren. De vraag over de lesmethode of rapport hangt af van de lesdoelen en de doelen van het rapport.

Ontdek meer over 'verdraaide organisaties'